Managers: Stilstaan bij jezelf is vooruitgang

Uit onderzoek blijkt dat bijna een derde deel van de Nederlanders (inclusief managers en professionals) zich gevangen voelt in dezelfde routine, meer eenzaamheid ervaart dan ooit tevoren en zich niet langer verbonden voelt met hun omgeving.

Er is een verschuiving van coachvragen te kenmerken; van zelfontplooiing op de eerste plaats in 2016, naar privé-werk balans in 2020. De aanvragen van stress en burn out zijn aanzienlijk toegenomen alsmede een voortdurende toename van psychische klachten (Trimbos, 2021).

Sterker nog, Van Rhenen (2008) stelt in zijn proefschrift dat 29% van de werknemers last heeft van werkstress en dat dit 5,5 miljard euro per jaar aan kosten met zich meebrengt. Daarom is structurele begeleiding in leven en loopbaan, niet alleen bij storingen en transities, maar ook preventief relevant (bijvoorbeeld WRR, 2007; Kluijtmans, 2008; SER, 2012).

Het ontstaan van mentale klachten in relatie met werk lopen uiteen. Persoon en werk passen bijvoorbeeld niet goed bij elkaar door veranderingen in organisatie, met vermogens die gedurende loopbaan wijzigen of met vermogens gedurende het vorderen van de leeftijd. 

Indien persoon en werk niet goed bij elkaar passen, ontstaat er stagnatie. Vaak is dit tijdelijk. Hiermee kom je in beweging. In andere gevallen loop je vast en ervaar je mentale klachten. 

Rol mentale klachten bij het al dan niet maken van een loopbaanstap

Als managers en organisatie niet anticiperen en inspelen op wederzijdse veranderingen, dan
is vastlopen in ontwikkeling onvermijdelijk. De ontwikkeling stagneert in meer of mindere mate. Bij voortduren is er sprake van een negatieve spiraal of, zoals in de literatuur Tom Luken (2015) dat noemt, ontstaat er een loopbaanstoring.

Ook uit het onderzoek blijkt dat ondervraagde managers diep van binnen een loopbaanstap willen maken vanwege veranderingen in hun organisatie of gebrek aan uitzicht naar een volgende stap, maar daartoe (nog) geen actie ondernemen.

Door veranderingen in een organisatie maar ook veranderingen bij een manager zelf, kan tot gevolg hebben, dat zij de binding met het bedrijf verliezen, geen uitzicht zien op wat mogelijk bij hen gaat passen en hierdoor steeds vaker mentale klachten ervaren: (chronische) stress, piekeren en vermoeidheid. Hoe langer een stagnatie duurt, hoe meer de neerwaartse spiraal in beeld komt. Het gevolg is dat managers steeds vaker lijdensdruk ervaren die zich in verschillende mate en op verschillende manieren kan manifesteren.

Voor een aantal managers heeft thuiswerken vanwege corona de wens versterkt om een volgende loopbaanstap te maken. Maar daarnaast hebben ook andere onzekere factoren een rol gespeeld zoals relatieproblematiek, financiën en werkdruk. Deze factoren tezamen hebben invloed op het nemen van een volgende loopbaanstap dat twee richtingen uit kan gaan. Of het versterkt de behoefte van het nemen van een loopbaanstap of het remt juist af om de volgende stap te maken (“ik moet hier weg” versus “ik doe het (nog) niet”).

In beide gevallen kan dit leiden tot een innerlijk conflict wat volgens Erikson stagnatie kan opleveren. Dat was terug te vinden in het kwalitatief onderzoek. Managers noemden termen als “...zodat diegene weet waar je mee worstelt,” “vastzitten,” of “in een cirkel draaien.”

De worsteling tussen het moment dat je voelt: “zit ik nog op mijn plek” tot het moment dat je tot actie over gaat (de lijdensdruk) varieert van zes maanden tot tweeënhalf jaar.

Vanuit sociaal perspectief geven managers aan dat werknemers niks aan hen zullen merken. Toch blijken zij (nog) niet in beweging te kunnen komen in doen, en dat uit zich op de verschillende dimensies van emotie, cognitie, sociaal en gedrag. In gedrag varieert dit van terugtrekken, laconiek worden, uitstellen, harder werken en focus verleggen.

In de literatuur, maar ook in het onderzoek Manager: stilstaan bij jezelf is vooruitgang door Rianne de Brouwer (De Paskamer), blijkt dat het voor menigeen moeilijk is om zelf- of toekomstbeelden helder te krijgen of zelfs tot het bewustzijn toe te laten. Wel weten managers welke ingrediënten zij in een volgende loopbaanstap willen, voornamelijk vrijheid in de vorm van autonomie. Ook staat de helft van de managers open voor een carrière switch.

Men vindt het lastig om richting te geven en alles op een rijtje te krijgen. Het gevaar is dat de situatie voortduurt en iemands ontwikkeling stil komt te staan en die stilstand als last ervaart. Tegelijkertijd staan organisaties ook stil, omdat ze er niet in slagen om de nodige talenten en menskracht te mobiliseren of te werven. Benieuwd waar jij je nu als manager/professional in jouw veranderingsproces bevindt? Of waar je als organisatie staat? 

Wil je meer weten? Over het onderzoek (zoals klem zitten, katalysatoren voor een loopbaanstap, behoefte aan begeleiding van managers, verbanden, discussies, aanbevelingen of wil je sparren over jouw management of mss als manager/directielid deelnemen aan een vervolgonderzoek? 

Meld je dan aan via depaskamer.careers en plan gerust een (online) afspraak via de knop "aanmeten". 

De Paskamer biedt begeleiding tot en met een baan/bedrijf voor managers die (weer) innovatief, wendbaar en dicht bij zichzelf zijn. Voor meer informatie over jouw carrière of droombaan: depaskamer.careers/managers